Op weg naar de kunst

Bestel hier onze: Gids naar Nederlandse musea Op weg naar de kunst

bespreekt de eigen collectie van musea in Nederland en elders.

Haarlem, Teylers Museum

Fluisterschalen, fossielen, oplichtend gesteente en prachtige tekeningen
Je eerste associatie bij het begrip museum is toch een gebouw waar KUNST in wordt getoond? Maar dat vertonen van alleen maar kunst is een relatief nieuwe toestand, slechts zo’n honderdvijftig jaar oud. Daarvoor bestonden Konstkammers waar allerlei bijzondere dingen werden getoond: gesteente, meetkundige objecten, moderne machines, misschien ook wel speeldozen met dansende figuurtjes en …. ook kunst.

Lees verder »

Amsterdam, Rijksmuseum 2: Aziatische afdeling

De rust van het onbekende

Hoewel de afdeling Aziatica van het Rijksmuseum onder vakgenoten beroemd is, is het  onbekend terrein voor de meeste bezoekers. Er komen vooral specialisten en toevallige passanten in dit Paviljoen zoals het wordt genoemd. Dat is vreemd; de verzameling Aziatica past kwalitatief tussen collecties uit Boston, Londen en Berlijn.
Onze eeuwenoude belangstelling voor kunst uit het Verre Oosten is natuurlijk direct verbonden met de zo veel geprezen VOC mentaliteit. Naast kruiden transporteerden de schepen ook gebruiksvoorwerpen: Indiase katoen en sieraden, Japans lakwerk en Chinees aardewerk en porselein. Dikwijls was dit contrabande, de extra lading voor de officieren. Het werd werd vaak op bestelling meegenomen waardoor in de verre gebieden een productie ontstond die aan de Nederlandse smaak werd aangepast. Grappig genoeg inspireerden deze voorwerpen in Nederland onze lokale ontwerpers van aardewerk en porselein. Ze  kopieerden deze motieven en kregen een eigen leven in Delfts porselein en Hindelooper sitsen.

Lees verder »

Amsterdam, Rijksmuseum 1: algemeen

Nationale Kunst en Geschiedenis en kunstgeschiedenis

Ik weet nog dat Henk van Os, toen hij directeur van ‘het Rijks’ was, een voor die tijd ongemeen grote reclame campagne opzette waarin hij het museum ijkte als “Onze Nationale Schatkamer”. Het is ook een enorme schatkamer, te groot om in één dag te kunnen bekijken. Daarom raden we aan per bezoek een keuze voor een afdeling te maken. Na deze algemene inleiding bespreken we meteen in Rijksmuseum 2 de Aziatische kunst. Het Rijks is tenslotte zoveel meer dan de Erezaal met de schilders van de Gouden Eeuw waar het altijd overvol met bezoekers is.

Lees verder »

Haarlem: Vlamingen en Brabanders in het Frans Hals Museum

Andere blik op eigen collectie
Het is niet gebruikelijk dat we over een tijdelijke tentoonstelling berichten. Deze uitzondering maken we omdat de tentoonstelling Nieuwkomers, Vlaamse kunstenaars in Haarlem (1580-1630) laat zien dat de eigen collectie van het Haarlemse Frans Hals museum wortels heeft die we misschien wel niet vermoeden. In de expositie zien we hoe Vlaamse en Brabantse immigranten de stad en de cultuur van Haarlem vernieuwden. Niet alleen Haarlem profiteerde van de talenten uit de Zuidelijke Nederlanden, Dordrecht, Amsterdam en Leiden kenden ook een grote bloei dankzij deze instroom.
In de loop van de Tachtig Jarige Oorlog groeiden Noord- en Zuid Nederland ook cultureel uit elkaar. Maar eerst was er een symbiose: kunstenaars, wetenschappers en ambachtslieden uit de Zuidelijke Nederlanden zorgden voor opzienbarende veranderingen in het Noorden.

Lees verder »

Amsterdam en Haarlem, De Magere Compagnie uit het Rijksmuseum was tijdelijk in het Frans Hals Museum

Alle schutters van Frans Hals bijeen
Tot begin 2023 waren alle schuttersstukken die Frans Hals maakte bijeen in de ‘Erezaal’. van het Frans Hals Museum. Hals maakte ZES schuttersstukken tussen 1616 en 1639 maakte. Vijf van de zes grote schuttersstukken schilderde hij in Haarlem, het zesde in Amsterdam, althans de helft. Dit zesde schuttersstuk zit in de collectie van het Rijksmuseum. Het hing sen aantal jaar, want verlengd door corona, samen met de eigen vijf schuttersstukken van het Frans Hals Museum in hun Erezaal. Inmiddels is het weer terug naar het Rijksmuseum. Misschien denk je, wat maakt het uit vijf, of zes van die enorme schilderijen? Het was echter, een grote verrassing.
Lees verder »