Op weg naar de kunst

Bestel hier onze: Gids naar Nederlandse musea Op weg naar de kunst

bespreekt de eigen collectie van musea in Nederland en elders.

Haarlem: Vlamingen en Brabanders in het Frans Hals Museum

Andere blik op eigen collectie
Het is niet gebruikelijk dat we over een tijdelijke tentoonstelling berichten. Deze uitzondering maken we omdat de tentoonstelling Nieuwkomers, Vlaamse kunstenaars in Haarlem (1580-1630) laat zien dat de eigen collectie van het Haarlemse Frans Hals museum wortels heeft die we misschien wel niet vermoeden. In de expositie zien we hoe Vlaamse en Brabantse immigranten de stad en de cultuur van Haarlem vernieuwden. Niet alleen Haarlem profiteerde van de talenten uit de Zuidelijke Nederlanden, Dordrecht, Amsterdam en Leiden kenden ook een grote bloei dankzij deze instroom.
In de loop van de Tachtig Jarige Oorlog groeiden Noord- en Zuid Nederland ook cultureel uit elkaar. Maar eerst was er een symbiose: kunstenaars, wetenschappers en ambachtslieden uit de Zuidelijke Nederlanden zorgden voor opzienbarende veranderingen in het Noorden.

Tot en met 8 januari 2023 laat het museum zien hoe groot die veranderingen waren. De ontwerpen van Lieven de Key bepalen nog steeds de Haarlemse Grote Markt door zijn Vleeshal met trapgevel, en ‘moderne’ toevoegingen aan het stadhuis. Hij ontwierp huizen voor rijke burgers en de toren van de Nieuwe Kerk, waar Jan van Campen later zijn bizondere kerkgebouw tegenaan zette.


De Grote Markt te Haarlem met de Grote of St. Bavokerk, Gerrit Berckheyde, 1696, Frans Hals Museum, Haarlem

Karel van Mander schreef zoals Vasari in Italië, een ‘Schildersboeck’ met richtlijnen voor het maken van een goed schilderij. Er stonden levensbeschrijvingen in niet alleen van schilders uit de Nederlanden, maar ook van Duitse en Italiaanse kunstenaars. De richtlijnen van Van Mander werden leidend voor tijdgenoten en volgende generaties.
We zien de invloed van Pieter Claesz, Esaias van de Velde, Adriaen Brouwer en natuurlijk Frans Hals, kunstenaars ieder met een eigen specialisme. Hals schilderde niets anders dan portretten: van ‘echte’ Haarlemmers en immigranten uit het zuiden.
Voor de tentoonstelling zijn maar liefst zeven portretten van Hals in bruikleen gegeven waarbij drie heel bizondere: twee waren hier sinds 1937 niet meer te zien. Een derde, een heel klein portretje, heeft zelfs nooit in een Nederlands museum gehangen; het komt uit particulier bezit.

staat een mooi artikel van
Mansportret, Frans Hals, 1615-17, bruikleen van Rose-Marie and Eijk de Mol van Otterloo collection.

De combinaties in deze tentoonstelling en in de volgende zalen met de eigen collectie laten zien dat wat wij zo oer- Hollands vinden, eigenlijk begon met Brabanders en Vlamingen.
Het is overigens wel bizonder  jammer dat er geen catalogus bij de expositie is. Niets leent zich beter voor een boek dan combinaties met deze schilderijen. In het tijdschrift De Lage Landen   staat een mooi artikel vanNorbert Middelkoop, de conservator van de tentoonstelling.

We maakten een vlog:

 

De Voorzieningen staan onderaan ons eerste stuk over dit museum.

PS
Wie vooruit denkt, bestelt bij de boekhandel reeds voor feestdagen en verjaardagen voor de leukste familieleden, de beste vrienden en de aardigste buren onze:
Gids naar Nederlandse musea, Op weg naar de kunst,
Auteurs: Micky Piller en Kristoffel Lieten; Uitgever Waanders in de Kunst.
En altijd actueel door de QR codes die verbinden met onze site en van het museum! Dus dit verhaal over de Nieuwkomers staat wel op de website, maar niet in het boek. Door de QR naar het Frans Hals Museum staat onderaan de verwijzing naar dit verhaal en is deze toevoeging wel te vinden!

Informatie en voorzieningen

Groot Heiligland 62; 2011 ES Haarlem
W website van het museum.
T 023-5115775
di t/m zo 11.00-17.00 uur; meer info op de website. LET OP sinds corona is het advies on line kaartjes te kopen, ook met Museumjaarkaart en of Rembrandtkaart.
Lees de website voor alle eventuele bepalingen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.