Over dingen die voorbijgaan en toch blijven bestaan Na mijn studie kunstgeschiedenis heb ik veel gedaan, dat ik in 2002 in een voormalig paleisje aan het Haagse Lange Voorhout de eerste conservator zou worden van het werk van M.C. Escher (1898-1972) had ik nooit bedacht. Inmiddels ben ik al weer een aantal jaren met pensioen, dus geen conservator meer bij het leukste museum van Den Haag: Escher in Het Paleis. Uiteindelijk heb ik al die jaren met enorm veel plezier aan de ontsluiting van Eschers grafiek gewerkt. Ik waardeerde de man en zijn kunst steeds meer. Niet eens zozeer door zijn veel geroemde optische illusies waardoor je steeds iets onverwachts in een prent ontdekt, maar veel meer door zijn humor, een soort onderkoelde pret die uit zoveel prenten spreekt. Ik ben onder de indruk van zijn integriteit en vasthoudendheid ons te laten delen in zijn visie op het leven, terwijl het lang duurde voor hij als kunstenaar erkenning kreeg. Het onderstaande stuk is gebaseerd op mijn laatste tentoonstelling bij Escher in Het Paleis: “Verwondering, of hoe verveling een optische illusie wordt”. Het is een verhaal over zijn leven en werk, dat verandert niet, waar en hoe het ook wordt gepresenteerd: over Eschers prenten valt heel veel te vertellen. Lees verder »
Lokaal en Internationaal: Haagse School, Delfts Blauw en Mondriaan Het Kunstmuseum Den Haag is wat mij betreft HET schoolvoorbeeld van een prachtig museumgebouw. Het heeft een heldere structuur met mooie ruime zalen die worden afgewisseld met kabinetten. Er zijn ruime gangen en overal is verbinding met het daglicht, of wel door ramen, of door glazen daken. Het oorspronkelijke plan van H.E. van Gelder, en zijn architect, H.P. Berlage, om van het museum vooral een toegankelijk museum voor iedereen te maken, staat nog steeds als een huis. Aan het begin van de 20ste eeuw hoorden kunst en cultuur alleen bij de bovenlaag van de stedelijke bevolking. Van Gelder wijst er herhaaldelijk op dat ook de “jeugd der arbeidersklasse” welkom is in het museum. Dat was een noviteit, net als het plan educatie op te zetten. Voor het Gemeentemuseum, zoals het Kunstmuseum eerder heette, was educatie naast collectievorming en onderzoek een eerste prioriteit: lange tijd was dit een unicum in Nederland museumland.
Piet Mondriaan: “Ik ben van het eerste begin af altoos een realist geweest.”
We weten allemaal hoe “een Mondriaan” eruit ziet. Maar hoe begon hij??? Het Kunstmuseum Den Haag heeft de grootste collectie ter wereld met het werk van Piet Mondriaan: 300 in totaal, schilderijen en tekeningen. Daarnaast heeft men nog brieven en foto’s. Conservator Hans Janssen is de specialist van het museum die zich al jaren met het werk van Mondriaan bezighoudt. Ter ere van het honderd jarig bestaan van De Stijl is er besloten om alle werken uit de eigen collectie in één tentoonstelling onder te brengen: De ontdekking van Mondriaan. Dit is een tijdelijke tentoonstelling, tot 24 september 2017, maar omdat het alleen maar de eigen collectie betreft en ik een groot liefhebber van Mondriaan ben, komt het toch als toevoeging op de site. Want als in de toekomst niet meer alle werken zijn te zien, is het fijn om te weten wat er allemaal is.
Mauritshuis, al twee eeuwen Koninklijke Kabinet Het Mauritshuis, het eerste koninklijke museum in Nederland, bestaat al bijna 4 eeuwen als gebouw en 2 eeuwen als museum. Sinds 1816 heet de collectie die hier is te zien: het Koninklijk Kabinet van Schilderijen. Het grootste deel kwam uit de verzameling van Stadhouder Willem V, Prins van Oranje (1748-1806), de vader van Koning Willem I. Na de Franse verovering van Nederland in 1795 werd zijn collectie als oorlogsbuit naar het Louvre gebracht. Het duurde nog 20 jaar voor bijna alles weer terug was en vervolgens door Koning Willem I aan de Nederlandse Staat werd geschonken. Zowel het latere Rijksmuseum, als het Mauritshuis kregen ieder een deel, maar het meeste bleef toch in Den Haag. In 1822 verhuisde deze verzameling naar het Mauritshuis. Het is een rijke verzameling met grote namen uit de Vlaamse en Nederlandse schilderkunst uit de 17e en 18e eeuw.
Kunstenaar en zakenman Vlakbij het Vredespaleis in Den Haag ligt het museum De Mesdag Collectie. Ooit waren dit ruime huis met aanpalend museum en grote tuin de atelierwoning van het echtpaar Mesdag-Van Houten, telgen uit de upperclass van Groningen en beiden schilders. Ze lieten nog tijdens hun leven het museum na aan de staat. De museumverzameling is in honderd jaar min of meer onveranderd gebleven, zo werd bij de overdracht bepaald. Inmiddels valt het onder het Van Goghmuseum. Het museum is klein, maar fijn; het geeft een mooi beeld van de inrichting van de huizen van de rijke, artistieke elite aan het einde van de 19e eeuw. Er hangt een degelijke keuze van schilders uit de School van Barbizon, Franse schilders in het midden van de 19e eeuw, en van de iets latere Haagse School, met hier en daar mooie verrassingen. Het echtpaar Mesdag kocht indertijd ook, naast beeldende kunst, de gewilde Japanse en Chinese kunst en kunstnijverheid. Design heet dat tegenwoordig. Tegelijkertijd verzamelden ze lokaal werk, bijvoorbeeld van Colenbrander toen hij bij de Haagse Plateelbakkerij Rozenburg werkte.
(Let op: De Mesdag Collectie is een ander museum dan het beroemde Panorama Mesdag(1881) een rond schilderij van het strand van Scheveningen van 115 meter lang en 14 meter hoog dat onder leiding van Mesdag werd gemaakt. Dit ligt in de Zeestraat en staat los van het voormalige huis en museum.)
